De spelregels – Wat is recht

Iemand pesten is niet tof, door het rode licht fietsen of lopen mag niet, met mes en vork eten is beleefd en roepen in de klas wordt bestraft…

Er zijn regels voor alles en nog wat: thuis, op school of in de jeugdbeweging. Waarom zijn die regels er? Omdat ze ons dagelijks leven organiseren: regels zijn er om duidelijk te maken wat mag en wat niet, wat moet en hoe het overtreden van deze regels bestraft wordt.

De regels die onze samenleving organiseren worden opgeschreven in wetten en voorschriften, die samen het recht vormen. Je zou ook over spelregels kunnen spreken. Als iedereen zich aan die regels houdt, dan verloopt alles vlotjes, maar als de spelregels met de voeten worden getreden, dan loopt alles in het honderd.

In een moderne democratie zoals België leiden verschillende instellingen het land. Dat beheer van ons land is verdeeld over de drie machten:

• de wetgevende macht
• de uitvoerende macht
• de rechterlijke macht

Die machten kunnen elkaar wederzijds controleren en beperken.

Het parlement (de wetgevende macht)
bepaalt welke algemene regels er bestaan tussen de inwoners van een land onderling en tussen die burgers en de overheid. Dus: Het zijn ook de burgers die de leden van de wetgevende macht – het parlement – verkiezen.

De regering (de uitvoerende macht) moet de algemene regels die het parlement heeft opgesteld in de praktijk uitvoeren. Het parlement controleert de regering.

Het gerecht (de rechterlijke macht) komt tussen wanneer de regels niet gerespecteerd worden. Een rechter kan dan een straf opleggen. Hij verdedigt en beschermt ook mensen als hun rechten worden geschonden.